Aanslag van ambtswege. Bent u aansprakelijk?

Geachte confrater,

U hebt namens uw cliënt niet of slechts te laat een belastingaangifte ingediend en u wordt vervolgens geconfronteerd met een aanslag van ambtswege. Bent u daarvoor aansprakelijk? En zo ja, op welk vlak?

In een recent nummer van Accountancy & Tax werd reeds een grondige uiteenzetting gegeven over de toenemendecontractuele, buitencontractuele en strafrechtelijke aansprakelijkheid van de accountant en/of de belastingconsulent. In dit artikel werden de tuchtrechtelijke aspecten van de aansprakelijkheid echter niet behandeld.

Dit editoriaal heeft niet tot doel om in extenso in te gaan op alle aspecten van de aansprakelijkheid van de accountant en/of de belastingconsulent in geval van een aanslag van ambtswege, doch enkel om volgende krachtlijnen nogmaals te benadrukken. Voor een verdere uitwerking van dit edito kunt u op Fiscale radar terecht.

De hypothese waarbij er discussie zou kunnen ontstaan over het al dan niet aansprakelijk zijn van de accountant bij het niet-tijdig indienen van een belastingaangifte ? met een aanslag van ambtswege tot gevolg ? is de volgende. Indien de cliënt pas op het laatste moment de nodige stukken bezorgt en het nog weinig waarschijnlijk is dat de beroepsbeoefenaar over voldoende tijd beschikt om de wettelijke termijn voor de indiening van de aangifte na te leven, dient de vraag gesteld te worden of hij nog aansprakelijk gesteld kan worden.

De verbintenis om een aangifte tijdig in te dienen, vormt immers een essentiële verplichting en heeft de aard van een resultaatsverbintenis. De beroepsbeoefenaar zou aansprakelijk gesteld kunnen worden voor het niet-tijdig indienen van een belastingaangifte, wanneer hij niet het schriftelijk bewijs kan voorleggen dat hij zijn cliënt ervoor gewaarschuwd heeft om tijdig de nodige stukken bij te brengen.

Als beroepsbeoefenaar dient u dus uw cliënt duidelijk in kennis te stellen van het feit dat u niet in staat zal zijn om de aangifte binnen de termijn in te dienen als de gevraagde stukken niet in uw bezit zijn. U dient minstens te laten akteren dat de verbintenis tot het tijdig indienen van de belastingaangifte gezien de omstandigheden als een inspanningsverbintenis dient te worden beschouwd. Er is immers geen enkele reden waarom de partijen niet contractueel het karakter van een verbintenis zouden kunnen vastleggen. Het komt er dus op aan om zelf kort op de bal te spelen, actief contact op te nemen met een nalatige cliënt en ervoor te zorgen dat er hiervan schriftelijke bewijsstukken bestaan om u tegen uw eigen aansprakelijkheid te beschermen.