Beste collega’s,
De gratis
terbeschikkingstelling door een vennootschap aan haar bedrijfsleider
blijft voor beroering zorgen in het fiscale landschap. Recent is ook de
berekeningswijze voor het voordeel van alle aard dat voortvloeit
uit deze terbeschikkingstelling in de rechtspraak onder vuur komen te
liggen. Deze rechtspraak kan ons inziens belangrijke gevolgen hebben
voor de praktijk.
1.
De berekeningswijze van het KB/WIB ongrondwettelijk bevonden
Het voordeel van alle
aard dat voortvloeit uit de kosteloze terbeschikkingstelling van een
gebouw wordt forfaitair gewaardeerd op 100/60en
van het (geïndexeerde) KI van het betrokken gebouw. Gaat het om
een gebouw dat ter beschikking wordt gesteld door een rechtspersoon, dan
wordt deze principieel belastbare waarde verhoogd door het bedrag te
vermenigvuldigen met een bepaalde factor. De
hoogte van deze factor hangt af van het (niet-geïndexeerde) KI van het
gebouw en bedraagt 1,25 of 3,8 naargelang het KI de grens van 745,00 EUR
al dan niet overschrijdt.
Voornoemde
berekeningswijze betekent aldus dat het belastbaar voordeel van alle
aard uit de terbeschikkingstelling van gebouwen substantieel hoger wordt
gewaardeerd als het gebouw door een rechtspersoon te beschikking
wordt gesteld.
Zowel het hof van beroep
van Gent als het hof van beroep van Antwerpen hebben recent geoordeeld
dat deze waarderingsregel strijdig is met het grondwettelijk gewaarborgd
gelijkheidsbeginsel. Er bestaat volgens
deze rechtspraak geen objectieve en redelijke verantwoording voor het
verschil in behandeling tussen een natuurlijke persoon aan wie een
gebouw ter beschikking wordt gesteld door een vennootschap enerzijds en
een natuurlijke persoon aan wie een gebouw ter
beschikking wordt gesteld door een natuurlijke persoon anderzijds. De
factor van 1,25 of 3,8 mag aldus niet worden toegepast, hetgeen
aanleiding geeft tot een forse vermindering van het berekende voordeel.
De vraag stelt zich hoe in de praktijk best wordt ingespeeld op voornoemde belanghebbende arresten.
2.
Hoe kan de bedrijfsleider te veel betaalde belastingen of huur recupereren?
Er zijn twee mogelijke
wijzen waarop het voordeel van alle aard kan worden verwerkt. Ofwel
wordt de bedrijfsleider in de personenbelasting belast op het berekende
voordeel. Ofwel betaalt de bedrijfsleider een
huurprijs die gelijk is aan het forfaitair berekende voordeel,
bijvoorbeeld via rekening courant. In dat geval wordt het voordeel
belast in de vennootschapsbelasting en niet in de personenbelasting.
In het eerste geval is het aangewezen om een bezwaarschrift in te dienen tegen de aanslag die werd of zal worden gevestigd in de
personenbelasting van de bedrijfsleider. Een bezwaarschrift dient
te worden ingediend binnen een termijn van zes maanden, te rekenen
vanaf de ontvangst van de aanslag.
Wij hebben vernomen dat
de fiscus het standpunt van de hoven van beroep van Gent en Antwerpen
niet volgt en aan de lokale administratie opdracht heeft gegeven om alle
bezwaarschriften in dit verband af te wijzen.
Het valt evenwel niet uit te sluiten dat de fiscus haar standpunt zal
moeten bijsturen, bijvoorbeeld naar aanleiding van een arrest van het
Hof van Cassatie. Het komt dan ook voor dat het in het belang van de
klant is om het bezwaarschrift zo laat als mogelijk
in te dienen (uiteraard binnen de voormelde termijn van zes maanden).
Indien onmiddellijk na ontvangst van de aanslag een bezwaarschrift zou
worden ingediend, is de kans immers groot dat onmiddellijk een negatieve
beslissing zal volgen. De enige optie die
dan nog rest is een (dure) procedure voor de rechtbank.
Voor de vroegere
aanslagjaren, waarvoor de bezwaartermijn al is verstreken, lijkt de
enige mogelijke piste het indienen van een verzoek tot ambtshalve
ontheffing van de te veel betaalde belasting te zijn. Op die
manier zou men in principe de te veel betaalde belasting over de vijf
voorgaande jaren kunnen recupereren. De bedrijfsleider zal dan moeten
aantonen dat de overbelasting voortvloeide uit een materiële vergissing,
uit dubbele belasting of dat deze blijkt uit
nieuwe bescheiden of feiten. Analyse van de rechtspraak en rechtsleer
hieromtrent leert ons dat het indienen van dergelijk verzoek wellicht
weinig kans op slagen zal hebben, inzonderheid doordat een arrest van
een hof van beroep niet als een nieuw feit wordt
beschouwd.
Voor de situaties waarin het voordeel van alle aard voor het ter beschikking stellen van een gebouw, in de
vennootschapsbelasting wordt belast, kan vanzelfsprekend geen
bezwaarschrift in de personenbelasting worden ingediend. Wij stellen
daarom volgend praktisch alternatief voor.
Het uitgangspunt van
onze redenering is dat de bedrijfsleider gedurende de hele periode dat
het gebouw aan hem ter beschikking werd gesteld, te veel huur heeft
betaald. Welnu, het Burgerlijk Wetboek voorziet in
een specifieke procedure voor huurders die meer huur hebben betaald dan
zij “in toepassing van de wet of de overeenkomst verschuldigd zijn” (artikel 1728quater
B.W). In dergelijk geval dient de bedrijfsleider-huurder een
aangetekend te versturen aan zijn vennootschap-verhuurder, waarin de
vennootschap-verhuurder wordt verzocht om de te veel betaalde huur terug
te betalen. De teruggave kan wettelijk worden geëist
voor bedragen die vervallen zijn en betaald werden tijdens de vijf jaar
die aan het aangetekend schrijven voorafgaan. Concreet: indien een
aangetekend schrijven zou worden verstuurd op 1 mei 2017, kunnen de te
veel betaalde huurgelden worden gerecupereerd
vanaf 30 april 2012.
Indien de vennootschap
vervolgens onmiddellijk tot terugbetaling zou overgaan, bestaat evenwel
het risico dat de fiscus de terugbetaling beschouwt als een voordeel in
hoofde van de bedrijfsleider, hetgeen aanleiding
zou kunnen geven tot een bijkomende heffing in de personenbelasting,
eventueel vermeerderd met belastingverhoging en sociale bijdragen.
Dit risico kan worden
opgevangen door het opmaken van een overeenkomst tussen de
bedrijfsleider en de vennootschap, waarbij de terugbetaling afhankelijk
wordt gemaakt van de (opschortende) voorwaarde van een positief
arrest van het Hof van Cassatie of het Grondwettelijk Hof met
betrekking tot deze materie.
3.
Het uitwerken van een actieplan op maat
Vertrekkend vanuit de
rechtspraak van de hoven van beroep van Gent en Antwerpen raden wij aan
om in ieder dossier na te gaan of uw cliënten in het verleden niet te
veel belastingen of huurgelden hebben betaald.
Na het maken van een concrete oefening, kan vervolgens een actieplan op
maat van uw cliënten worden uitgewerkt. Wij zijn uiteraard graag bereid
hierbij de nodige ondersteuning te bieden.
Vriendelijke groeten,
Tomas Dujardin
TER INFO vroeger meegedeelde info (ook terug te vinden op de website):
-
CERTAM Bedrijfsrevisoren als erkende deskundige voor de waardering bij overdracht van apotheken
-
CERTAM waarderingstool
-
Sterke daling van het fiscaal break-even punt van een vennootschap (met berekeningstool)
-
Wanneer is een vennootschap voortaan groot?
-
BTW-plicht bestuurders-vennootschappen vanaf 1/6/2016 - actiepunten
-
Gewijzigd standpunt Vlabel - schenken van effecten of geldbeleggingen voor Nederlandse notaris v??r 1/6/2016 kan zinvol zijn;
-
Levenslange vrijstelling patronale RSZ op groepsniveau?